SULTANDAĞI (İSHAKLI) TARİHİ

GENEL DURUM :
Sultandağı (İSHAKLI) İç Anadolu bögesinde Afyonkarahisar İl'ine bağlı bir ilçe merkezidir.Afyonkarahisar'a 68 Km. Yüzölçümü 709 Km.karedir.1958 yılında Çiftlik Kasabası ile birleştirilerek,İlçe olmuştur.
1972 yılında 10686 Bakanlar Kurulu Kararı ile Çiftlik kasabası plepisit yaparak ilçe merkezinden ayrılmış ve Ye-
şilçiftlik ismi ile ayrı bir belediye ve kasaba olmuştur.İlçe merkezine bağlanmıştır.
Sultandağı (İSHAKLI) ilçesi,Konya İl'nin Akşehir ve Yunak ilçeleri,Isparta İl'inin Yalvaç İlçesi ile Afyonkarahisar ilçelerinden,Çay,Bolvadin ve Emirdağ ilçeleri ile sınır olarak çevrilidir. Akşehir ve Eber göllerinin bir kısmı Sultandağı sınırları içindedir.Bu göllerde Turna ve Sazan balıkları çıkar,kamış ve hasır otu biçilir.
Halk Hububat tarımı,hayvancılık ve Meyvacılıkla uğraşır.Sultandağı ilçesinin,Emir dağları tarafındaki köyleri olan,Yenikarabağ,Taşköprü,Çukurcak,Karakışla ile,Üçkuyu ve Karapınar kasabaları tarım ve hayvancılıkla geçimini temin ederler.Bu yerlerden Üçkuyu,Karapınar,Karakışla ve Çukurcak'ta sulama suyu olmamasına rağmen vişne ve
kayısı yetiştirilmektedir.Üçkuyu kasabasına son yıllarda üzüm yetiştirilmek üzere Omca fidanı dikilmiştir.İlçenin sul-
tan dağı eteklerinde kurulmuş olan,Doğancık (Dort),Çamözü (Şemşik)Akbaba köyleri ile,Kırca,Yeşilçiftlik,Yakasinek
ve Dereçine kasabalarında,Tarım,Hayvancılık ve bol miktarda meyvacılıkla uğraşılır.Bu meyvalar,Kiraz,Elma,Vişne başta olmak üzere diğer meyva türleride bulunmaktadır.İlçe merkezi Sultandağı'nda da Tarım,hayvancılık ve bol miktarda,Elma,Kiraz,Vişne,Erik yetiştirilmektedir.Sultandağı Çeşitli Ansiklopedilerde Afyonkarahisar İl'inin en fazla meyva üretilen ilçelerinden sayılmaktadır.
1958 yılından önce Nahiye olan ve ismide İSHAKLI olan buraya 16 köy bağlı idi.Bu köylerden Çiftlik 1951,Dere-
çine ise 1955 yılında belediye olmuşlardır.
BU KÖYLER : Çiftlik,Doğancık (Dort) ,Kırca,Dereçine,Çamözü (Şemşik),Akbaba,Taşköprü,Yenikarabağ,Üçkuyu,
Çukurcak,Karapınar,Karakışla,Kargali,Sıram,Cebrail,Ayrıtepe, dir. Bu köylerden Kargalı,Sıram,Cebrail ve Ayrıtepe,
Sultandağı ilçesinden 1959 yılında ayrılmışlar ve Konya İl'i Yunak ilçesine,daha yakın oldukları için bağlanmışlardır.
1960 yılında Sultandağı İlçesine bağlı 2 kasaba ve 10 köy vardı. 1965 yılında Yakasinek kasabası Çay ilçesin-
den ayrılarak,Sultandağı ilçesine bağlanmış ve Sultandağı'nın 3 kasabası ile 10 köyü olmuştur.Bu köylerden Karapınar 1965 yılında,Üçkuyu 1969 yılında,Yeşilçiftlik ayrılarak 1972 yılında,Kırca 1992 yılında belediye olmuştur.
Şu anda ilçeye bağlı 6 belediye,7 köy vardır.Sultandağı da belediye olduğuna göre ilçede merkez dahil 7 belediye ve 7 köy bulunmaktadır.
BELEDİYELER
Sultandağı merkez 2008 yılı nüfusu : 6364
Yeşilçiftlik " : 2612
Yakasinek " : 2278
Kırca " : 1930
Dereçine " : 2612
Karapınar " : 1570
Üçkuyu " : 596

KÖYLER
Doğancık (Dort) " : 310
Çamözü (Şemşik) " : 573
Akbaba " : 165
Taşköprü " : 125
Yenikarabağ " : 82
Çukurcak " : 456
Karakışla " : 133
İlçenin genel nüfusu 2008 sayımına göre 19.847 dir. İlçenin genel nüfusu1980 yılında 25.000,1985 yılında 23.300
1990 yılında 22.921,2000 yılında 22.184 tür.Bu durumda her nüfus sayımında ilçede nüfus eksilmektedir.İlçe genelinde nüfusun azalması,işsizliğin fazla olmasından ve gençlerin iş bulma olanaklarının azlığından ileri geldiği kanısındayız. Sanayinin olmaması bu sonucu doğurmuş olabilir.
Bu nedenle sanayinin ilçeye gelmesi çalışmalarına 1990 yılından itibaren başlanılmıştır.Çünkü ilçe merkezine,il-
çe dışından da göç gelmesine rağmen genel nüfustaki azalma,ilçe genelinde dışarıya göç yapıldığını göstermektedir.

SANAYİ KURULUŞLARI :
1- İlçemiz Dereçine kasabasında Meyva suyu fabrikası vardır.Bu fabrikanın temeli Dereçine belediye başkanı Halis AÇIKGÖZ'ün gayretli çalışmaları sonucu 1975 yılında hakl ortaklığı ile Toprak-Su Kooperatifi adına atılmıştır.Ancak
fabrika üretime geçememiş,yıllarca sürüncemede kalmış,siyasilerin bizim partiyi desteklerseniz bu fabrikayı yapa-
cağız şeklindeki sözlerine maruz kalmıştır.Yıllarca yapılamayınca da enflasyona kurban gitmiş ve paralar pul olmuş,fabrika yapılmamıştır.Yarım kalan bu fabrikayı,önce DERTA isimli şirket satın almış,devlete olan borçları ödemiş,kalan miktarıda kooperatife vermiştir.DERTA fabrikayı bir süre çalıştırdıktan sonra,bu fabrikayı 1990 yılında MORELLO'ya satmışlardır.Şimdi Ali AKMAN isimli şahsın şirketinin malı molarak hizmet vermektedir.İlçemizden ve çevresinden Vişne ve Elma almaktadır.Bu meyvalardan Konsantre ve meyva suyu çıkartmaktadır.20-25 işçi çalışıyor

2- KÜHNE Fermantasyon A.Ş.ye ait Sirke fabrikası,İlçe merkezinin İstasyon yolu KİLİSECİK mevkiinde bir adet sirke fabrikası bulunmaktadır.Bu fabrika Alkolden Fermantasyon yolu ile sirke üretmektedir.% 90 Alman sermayeli bir fabrika olup yılda 10-20 bin ton arasında sirke üretimi yapmaktadır.1991 yılında yapılmıştır.Bu kitabın yazarı Yüksel ÖZDEMİR'in belediye başkanlığı döneminde ve onun gayretleri ile kurulması sağlanmıştır.15-25 işçi çalışmaktadır.Şirketin Genel Müdürlüğü İSTANBUL'dadır.

3- KAVALA : İlçe merkezi istasyon yolu üzerinde Kilisecik mevkiinde KÜHNE sirke fabrikasının yanında,Kavala Şirketler grubuna ait Konkav-Kavala konserve fabrikası bulunmaktadır.Fabrika 1991 yılında yapılmıştır.Fabrikada konserve ve turşu olarak Hıyar ve Biber turşusu ile,kiraz,vişne,üzüm,erik,kayısı,mandalin,portakal,greyfut konserveleri yapılmaktadır.Üretimi tamamen yurt dışına ihraç edilmekteydi.Fabrikada tam kapasite çalıştığında 600-800 işçi çalışmaktaydı.
KÜHNE ve KONKAV'ın ilçeye yapılmasında ve fabrikanın buraya getirilmesinde en büyük pay,eski DERTA ortaklarından Baki ÇEKER'e aittir.Yine fabrikaların yapımı sırasında hiçbir fedakâlıktan çekinmeyen Belediye başkanı Yüksel ÖZDEMİR'in büyük emekleri vardır.Belediye başkanı ve Meclis üyesi arkadaşları,Mustafa KOÇLUK,Hüdayi ÖZEL,Remzi ÖZDİL,Mevlüt SARISU,Halil ÇALLI,Mustafa IŞIK,Yılmaz KOÇLUK,Mehmet AKGÜN,belediyeye ait Kilisecik mevkiindeki çayırlığı bu fabrikaya satarak,fabrikaların ilçeye yapılmasını sağlamışlardır. 1995 yılı başında KAVALA fabrikası çeşitli nedenlerle kapanmış ve ilçemiz işsiz kalmıştır.2007 yılında nihayet KAVALA,fabrikasını NİMES firma-
sına satmıştır.Şimdi NİMES ilçemizde fabrikayı 40-50 işçi ile çalıştımaktadır.Fabrikada çilek,kayısı işlenmektedir

4- MARTAŞ : Martaş şirketi ilçemiz Doğancı sınırları içinden fabrika yapmak üzere 2009 yılında arsa satın almıştır.Bu fabrikanın ilçemize getirilmesi için yoğun çaba gösteren Kafi DEMİRAY'ın büyük katkıları olmuştur.Şirket ilçemizde biber v.s. ürün ektirecektir.Organik üründe düşünülmektedir.

İLÇEMİZ HUDUTLARINDAKİ AKARYAKIT İSTASYONLARI :
1- AKÇAM Petrol tesisleri,Akbaba köyü ile Çamözü arasında olup,iki köyün isimlerinin baş harflerinden bu ismi almıştır.En modern tesislerdendir.Her türlü konfora sahiptir.20 civarında işçi çalışmaktadır.
2- KİRAZLI BAHÇE,Total petrol tesisleri,Dereçine kasabası hudutları içindedir.Kiraz bahçelerinin içinde olduğundan bu ismi almıştır.Her türlü konfora haiz ve çok modern bir akaryakıt tesisidir. 25 civarında işçi çalışmaktadır.
3- DEN-AR petrol tesisleri,SHELL grubuna dahildir.Kırca ile Dereçine kasabası arasında olup,önce ASLANLI ismi ile Yıldıray YILDIZ bu petrolü kurmuştur.Sonra burayı başkaları almış ve adıda der-ta olmuştur.Çok geniş bir alana sahip,ihtiyaç sahiplerinin hizmetindedir. 10-15 işçi çalışmaktadır.
4- YILDIZ petrol tesisleri,Sultandağı ilçe merkezi hudutları içerisindedir.Her türlü ihtiyaca cevap vermektedir.10-15 işçi çalışmaktadır. YILDIZ lar şirketine aittir.
5- ŞEHİRİÇİ YILDIZ petrol tesisleri,Sultandağı ile yeşilçiftlik arasında,kaşardı mevkiindedir.Her ihtiyaca cevap verebilmektedir 2-3 kişi çalışmaktadır.
6- AKSOY petrol,ilçemiz hudutları içindedir.Aksoy Koll.şirketine aitti.Şimdi kiraya verilmiştir. 10 kişi çalışmaktadır.
7-YAŞAR petrol tesisleri,Yeşilçiftlik kasabası hudutları içindedir.Her türlü ihtiyaca cevap verebilmektedir. 10-15 işçi çalışmaktadır.
8- YAŞAR petrol şirketine ait Yaşar Otel ve şimdi Hastane yanında şehir içi petrol tesisi bulunmaktadır. 2-3 kişi çalışmaktadır.
9- Yeşilçiftlik kasabası çıkışına doğru bir petrol tesisi daha yeni açılmıştır.
10-Yakasinek kasabası hudutları içinde yeni bir akaryakıt tesisi bulunmaktadır.Oktay ALATAŞ ve İbrahim AKSOY burayı satın alıp açmışlar ve şimdi yeni sahiplaerine satmışlardır.

İLÇEMİZ HUDUTLARINDAKİ SOĞUK HAVA DEPOLARI :
1- Sultandağı belediyesine ait 500 tonluk depo,elma üreticilerine hizmet vermektedir.
2- Özel İdare Md.lüğü ve Sultandağı Belediyesine ait 1500 tonluk depo elma ve kiraz üreticilerinin hizmetindedir.
3- Yakasinek belediyesine ait 1000 tonluk depo
4- Dereçine belediyesine ait 1000 tonluk Depo,kiraz ve elmacıların hizmetindedir.
5- Akbaba köyünde ORKÖY Gnl.Md.ce yaptırılan 2000 tonluk depo.Hizmettedir.
6-Çamözü köyünde yine ORKÖY Gnl.Md.ce yaptırılan Şoklamalı 1000 tonluk depo hizmettedir.